Wczoraj (18.09.) miało miejsce uroczyste poświęcenie, a tym samym nadanie imienia Dawida Wołocha wieży widokowej na Gorcu.

O godzinie 14:00 odbyła się Msza Święta w oprawie góralskiej na polanach Jagiełowskich, którą odprawili ks. Piotr Tajak oraz ks. Stanisław Kowalik. Tuż po niej nastąpiło przejście pod wieżę widokową, gdzie uroczyście odsłonięto tablicę. Znajduje się na niej historia Dawida Wołocha, m.in. informacje kim był oraz jak znalazł się w Ochotnicy. Na koniec odbyły się posiady przy ognisku z góralską muzyką i regionalnym poczęstunkiem przygotowanym przez Koło Gospodyń Wiejskich w Ochotnicy Górnej.

Na Gorcu obecni byli Tadeusz Królczyk Wójt Gminy Ochotnica Dolna, Maciej Mikołajczyk Przewodniczący Rady Gminy Ochotnica Dolna wraz z radnymi Rady Gminy Ochotnica Dolna, przedstawiciele Związków Podhalan, harcerzy, szkół, Koła Gospodyń Wiejskich i oczywiście mieszkańcy oraz wytrwali turyści, dla których deszczowa pogoda nie była przeszkodą.

Dziękujemy wszystkim za obecność.

WOŁOSI – PASTERZE I WOJOWNICY W OCHOTNICY
Historia Ochotnicy – również ta najstarsza jest wyjątkowa, unikatowa – jest powodem do dumy dla każdego mieszkańca.
Mylnie sądzi się, że Wołosi byli tylko pasterzami, byli na równi, a może nawet przede wszystkim żołnierzami w służbie Rzeczpospolitej.
Oto w 1416 r. Król Polski Władysław Jagiełło przekazał akt lokacyjny wsi Ochotnica Dawidowi Wołochowi swojemu „wiernemu” najprawdopodobniej za zasługi owego Dawida i jego ludzi w walkach obronie południowych ziem Polski w czasie gdy Król Władysław Jagiełło walczył z Krzyżakami na północy, pod Grunwaldem.
Wołosi są jednym z najstarszych ludów Europy, zamieszkującym onegdaj Bałkany. Stworzyli swoje państwo, piśmiennictwo i prawo. Wskutek naporu Turków zaczęli migrować na północ w tym w Polskie Karpaty.
Wołosi dziś kojarzeni głownie z pasterstwem, byli na równi pasterzami i żołnierzami. Król Władysław Jagiełło nadał im akt lokacyjny w Ochotnicy, bo specjalizowali się w zagospodarowywaniu trudnych górzystych terenów, ale taż aby jako żołnierze bronili południowej granicy Polski.
W akcie lokacyjnym Ochotnicy określone zostało, że „ jeśli sołtys wymienionej wsi powołany będzie do jakiejkolwiek wyprawy wojennej, wtedy uczestniczyć w niej musi na koniu uzbrojony w łuk”. W innym fragmencie aktu lokacyjnego Ochotnicy napisano, że: „Gdyby zaś starosta [Starosta Czorsztyński] zmuszony był bronić zagrożonego grodu, wtenczas wszyscy Wołosi i mieszkańcy wyżej wymienionej wsi muszą przyjść jemu z pomocą dostarczając do zamku posiłków.”
Wołosi byli wówczas tak poważani, że Król Władysław Jagiełło dał im największe możliwe przywileje i wolności. Żadna inna grupa etniczna nie dostała takich praw jak Wołosi.
W Akcie lokacyjnym Ochotnicy zapisano: ‘Ponadto uwalniamy i na wiecznie czynimy wolnymi mieszkańców wyżej wymienionej wsi i sołtysa od wszelkiej władzy sądowniczej i zwierzchności wszystkich naszego Królestwa wojewodów, kasztelanów, starostów, sędziów, podsędków, woźnych i ich urzędników.”
W zasadzie Wołosi z Ochotnicy odpowiadali tylko przed Królem Polski a żaden inny urzędnik nie miał nad nimi władzy. Mieszkańcy nie byli zobowiązani do pańszczyzny. Ochotnica była i jest Wsią Królewską. Przez wieki inni Królowie i Sądy Królewskie potwierdzały te prawa mieszkańców Ochotnicy.
Duch wolności przekazany w kacie lokacyjnym przez Króla Władysława Jagiełłę przetrwał przez wieki na naszym terenie.
Dzisiaj jesteśmy Góralami, ale trzeba pamiętać, że rdzeniem całej kultury i tradycji góralskiej w tym pasterstwa jest kultura Wołochów. Ubiór, sposób zagospodarowania polan, lasów, wypasu, wyrobu serów i wełny Górale przejęli od Wołochów.
W Ochotnicy do dziś te ślady mamy również w naszej gwarze. Słowa np.: kolyba, grapa, gronik, młaka, sałas, certez, cetyna i wiele nazw miejscowych w tym wszystkie Cyrhle, Certezy, Groniki, Mraźnice i Babieniec, to są trwałe pomniki obecności Wołochów – pasterzy i wojowników na naszych terenach.
Wołosi byli ludem szanownym przez Polskiego Króla Władysława Jagiełłę za upór i waleczność i uhonorowanym najwyższymi przywilejami na owe czasy. A my Górale jesteśmy ich następcami i spadkobiercami. Ta najstarsza historia Ochotnicy jest unikatowa, wyjątkowa, jest powodem do dumy dla każdego mieszkańca Królewskiej Wsi Ochotnicy.
Proces odkrywania najdawniejszej naszej historii rozpoczął się ponad 30 lat temu. W 2006 r. nabrał tempa za sprawą Dr. Krzysztofa Wielgusa i Dr Hab. Jadwigi Środulskiej-Wielgus oraz Sołtysów: Zdzisława Błachuta Sołtysa Wsi Ochotnica Górna, Jana Franczyka Sołtysa Wsi Ochotnica Dolna i Jana Ligasa Sołtysa Wsi Tylmanowa, z inicjatywy których LGD Gorce-Pieniny opracowało w koncepcje budowy wież widokowych i Szklaku Kultury Wołoskiej.
Rada Gminy Ochotnica Dolna jednogłośnie podjęła uchwałę w sprawie nadania Wieży na Gorcu im. Dawida Wołocha zasadźcy Ochotnicy.

Patronat honorowy nad wydarzeniem objął Witold Kozłowski Marszałek Województwa Małopolskiego.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Narodowego Centrum Kultury: EtnoPolska. Edycja 2022.